Gelderse streekgerechten
Kort geleden was op Hagedoorns Plaatse een workshop Streekgerechten waar o.a. boekweit-pannenkoekjes, dikke bonen met spek en aardappelen, maar ook Haagse bluf werden gedemonstreerd en uiteraard geproefd.
Naar mijn idee worden streekgerechten toch wat ondergewaardeerd, zoals Jan-in-de-zak, pannegies en b.v.poddik in de tromme, bijna allemaal wel te vinden in oude, soms versleten kookboeken en ook in oude handgeschreven receptenschriften van plattelandsvrouwen en keukenmeiden.
Het gesprek met een aantal dames die deze workshop onder redelijk publieke belangstelling verzorgden, was voor mij de inspiratie om voor de maand september wat streekgerechten te maken, waarbij ik het natuurlijk niet kon nalaten om er een wat persoonlijke draai aan te geven.
Foeksandijvie met karnemelksaus
Diegenen onder ons de het ‘plat proaten’ beheersen, weten te melden dat ‘foeksen’ door elkaar stampen betekent.
Nodig:
1½ kilo aardappelen
750 gram andijvie
100 gram mager rookspek
100 gram katenspek, beide in reepjes
30 gram bloem
Wat zout
5 deciliter goede volle boerenkarnemelk
5 deciliter volle melk
25 gram boter
½ theelepel zout en wat nootmuskaat
Bereiding:
Schil en was de aardappelen en snijd ze in stukken. Breng de aardappelen in een pan met een bodempje water aan de kook en kook ze in ruim 20 minuten met de deksel op de pan gaar.
Was intussen de andijvie, snijd deze mooi fijn, herhaal het wassen en laat in een vergiet goed uitlekken.
Bak de twee soorten reepjes spek samen langzaam in een koekenpan. Zeef de bloem boven een pan en voeg het zout toe. Maak er met wat karnemelk een mooi glad papje van en giet dan – scheutje voor scheutje – goed roerend de rest van de karnemelk erbij. Breng de karnemelksaus, al roerend, aan de kook en laat deze 5 minuten zachtjes doorkoken.
Breng in een steelpannetje de melk aan de kook. Giet de aardappelen af en stamp deze met de boter, het zout, de nootmuskaat en de gekookte melk tot een zachte puree. Roer de fijngesneden andijvie door de puree en warm de stamppot even op, maar niet te lang, halfgare andijvie is niet lekker.
Schenk ten slotte het spekvet met de spekjes op de karnemelksaus (zorg ervoor dat de spekjes er op blijven drijven) en serveer apart.
Dan nog mijn persoonlijke noot:
Bak een mooi schelvisfiletje, of nog luxer, snoekbaarsfilet (p.p. 100 gram) heel kort op de huid leg deze met wat spekjes erop op de stamppot.
Nog een mooi en lekker streekgerecht is:
Wentelteefjes van krentenwegge
Nodig:
8 sneden krentenwegge
1 ei
2 ½ deciliter volle melk
50 gram suiker
Boter
Basterdsuiker en kaneel
Bereiding:
Snijd de sneetjes krentenwegge diagonaalsgewijs doormidden, of laat ze heel. Verwijder e.v.t. al te dikke korsten.
Klop het ei los met de melk en de suiker. Leg hierin de sneetjes brood tot ze goed doorweekt zijn.
Doe de boter in de koekenpan en bak hierin de sneetjes krentenwegge op redelijk vuur aan beide zijden snel bruin.
Dien de warme wentelteefjes als nagerecht, of als u zegt ,,nou wil ik wentelteefjes’’, op met een mengsel van basterdsuiker en kaneel.
Maar ik zou geen kok zijn als ik niet probeerde ze nog wat lekkerder te maken met bijvoorbeeld:
- Warme vanillesaus en een bolletje kaneelijs
- Dotje creme-fraiche met blauwe bessen
- Gewoon, ouderwetse Zeeuwse stroop of ahornsiroop
Calorietjes, ja ik weet het, maar vrééslijk lekker!!!
Die dag, op weg naar Hagedoorns Plaatse, kwam ik onderweg Annet tegen en tijdens een babbeltje verklapte zij me een oud recept van haar moeder, mevr. Berkhof, die vroeger een bijzonder gerecht maakte: ‘Proemenkreuze’.
Een gerecht dat door de kinderen ‘snoepjessoep’ werd genoemd.
Mooi dat je zo onderweg deze mooie momenten tegen komt.
Ik kreeg het recept en kon natuurlijk niet nalaten het ook bij mijn recepten te vermelden.
Proemenkreuze
Nodig:500 gram gedroogde pruimen
500 gram grote witte rozijnen
1 ½ - 2 liter water
200 gram bruine suiker
1 eetlepel kaneel
2 eetlepels azijn
Allesbinder of aardappelmeel
Bereiding:
Gedroogde pruimen samen met de rozijnen in een schaaltje en zo veel warm water er over dat het onder staat.
Even laten wellen.
Zet een royale pan op het vuur en breng de hoeveelheid water samen met de kaneel en de bruine suiker aan de kook.
Voeg de gewelde pruimen/rozijnen toe met de azijn en laat alles tezamen ongeveer 30 minuten koken, tot de rozijnen gaar en de pruimen mooi rond zijn.
Het vocht binden met allesbinder of aardappelmeel, niet al te dik. Aardappelmeel heeft mijn voorkeur omdat het mooi helder bindt.
Proeven of het zoet genoeg is, anders eventueel wat bruine suiker erbij of wat Zeeuwse stroop en laten afkoelen. Mocht het te dik zijn, nog wat water er bij.
In plaats van 1 eetlepel kaneel kan ook een kaneelstokje worden gebruikt.
Koud is ‘proemenkreuze’ een mooi zomergerecht. Nu, in dit jaargetijde, kan het m.i. prima fungeren als saus op bijvoorbeeld griesmeelpudding of op boekweitpannenkoeken.
Warm gemaakt, (een beetje wild natuurlijk) met pruimenlikeur of ‘slibovitch’ over vanille-roomijs wordt het helemaal gevaarlijk, dan eet je namelijk je vingers er bij op.
Succes!
Met kookgroeten,
Jan
Ik ben geboren in 1954 op de Hoge Weerd in Epe en per toeval kwam ik op deze site terecht.
Prachtig vooral de getekende plattegrond. ...
Maar ook mooi dat veel Epenaren er gebruik van hebben mogen maken.
ut is wat ut is.
Ben op zoek naar een restauratie dkw, het liefst een blauwe
Het bijzonder onderwijs mag nog steeds veel te veel eigen onzin verkondigen.
In omringende landen komen...
De gemeente Epe heeft alleen maar $ dollartekens $ in de ogen en denken niet aan het voor hun gemiddelde gepeupel.
Het was e...
heb jij het e-mailadres van Tonny Bontenbal uit Ouwerkerk?